ԱՄՆ գլխավոր դատախազ

ԱՄՆ գլխավոր դատախազ United States Attorney General
ԱՄՆ Արդարադատության նախարարության կնիքը
այլ= Պաշտոնավարում է՝ Ուիլյամ Բար սկսած փետրվարի 14, 2019 թվականից
Կայք	usdoj.gov

ԱՄՆ գլխավոր դատախազ (անգլ.՝ United States Attorney General), Միացյալ Նահանգների գլխավոր դատախազը, ԱՄՆ արդարադատության նախարարության ղեկավարը։ Վերահսկում է Միացյալ Նահանգներում իրավունքի գերակայությունը և իրավապահ մարմինների գործունեությունը։ Ներառված է Միացյալ Նահանգների նախագահի Կաբինետում։

Նշանակվում է նախագահի, հաստատվում՝ Սենատի կողմից, և պատասխանատու է իր գործունեության համար։ Նախագահի որոշմամբ կարող է հեռացվել պաշտոնից։ Ներկայացուցիչների պալատն իրավունք ունի նրան իմպիչմենտի հանձնել։

Պաշտոնը ներկայացվել է 1789 թվականի դատական օրենքով (անգլ.՝ Judiciary Act of 1789): Սկզբնապես նրա պարտականությունները սահմանափակվում էին Գերագույն դատարանում դաշնային իշխանությունների կողմից ելույթով՝ նախագահին և դաշնային նախարարությունների և գերատեսչությունների ղեկավարներին խորհուրդ տալով։ Գլխավոր դատախազի գրասենյակը՝ արդարադատության նախարարությունը, ստեղծվել է 1870 թվականին։

Բացի մյուս լիազորություններից, այն իրականացնում է հետաքննությունների դաշնային բյուրոյի և մի շարք այլ գերատեսչությունների ընդհանուր ղեկավարում։

ԱՄՆ 85-րդ և ներկայիս գլխավոր դատախաղը Ուիլյամ Բարն է՝ նշանակված նախագահ Դոնալդ Թրամփի կողմից։

ԱՄՆ գլխավոր դատախազների ցանկ

#	Նկար	Անուն, ազգանուն	Նահանգ	Պաշտոնավարում		ԱՄՆ նախագահ
1		Էդմունդ Ռանդոլֆ	Վիրջինիա	26 սեպտեմբերի, 1789	26 հունվարի, 1794	Ջորջ Վաշինգտոն
2		Ուիլյամ Բրեդֆորդ	Փենսիլվանիա	27 հունվարի, 1794	23 օգոստոսի, 1795
3		Չարլզ Լի	Վիրջինիա	10 դեկտեմբերի, 1795	19 փետրվարի, 1801	Ջորջ Վաշինգտոն, Ջոն Ադամս
4		Լեևի Լինքոլն	Մասաչուսեթս	5 մարտի, 1801	2 մարտի, 1805	Թոմաս Ջեֆերսոն
5		Ջոն Բրեկինրիջ	Կենտուկի	7 օգոստոսի, 1805	14 դեկտեմբերի, 1806
6		Սիզար Ռոդնի	Դելավեր	20 հունվարի, 1807	10 դեկտեմբերի, 1811	Թոմաս Ջեֆերսոն, Ջեյմս Մեդիսոն
7		Ուիլիամ Պինկին	Մերիլենդ	11 դեկտեմբերի, 1811	9 փետրվարի, 1814	Ջեյմս Մեդիսոն
8		Ռիչարդ Ռաշ	Փենսիլվանիա	10 փետրվարի, 1814	12 նոյեմբերի, 1817
9		Ուիլյամ Վիրտ	Վիրջինիա	13 նոյեմբերի, 1817	4 մարտի, 1829	Ջեյմս Մոնրո, Ջոն Քվինսի Ադամս
10		Ջոն Մակֆերսոն Բերիեն	Ջորջիա	9 մարտի, 1829	19 հուլիսի, 1831	Էնդրյու Ջեքսոն
11		Ռոջեր Թոնի	Մերիլենդ	20 հուլիսի, 1831	14 նոյեմբերի, 1833
12		Բերնարդ Ֆրանկլին Բատլեր	Նյու Յորք	15 նոյեմբերի, 1833	4 հուլիսի, 1838	Էնդրյու Ջեքսոն, Մարտին Վան Բյուրեն
13		Ֆելիքս Գրանդի	Թենեսի	5 հուլիսի, 1838	10 հունվարի, 1840	Մարտին Վան Բյուրեն
14		Հենրի Ջիլլին	Փենսիլվանիա	11 հունվարի, 1840	4 մարտի, 1841
15		Ջոն Կրիտենդեն	Կենտուկի	5 մարտի, 1841	12 սեպտեմբերի, 1841	Ուիլյամ Հարիսոն, Ջոն Թայլեր
16		Հյու Սուինթոն Լագրի	Հարավային Կարոլինա	13 սեպտեմբերի, 1841	30 հունիսի, 1843	Ջոն Թայլեր
17		Ջոն Նելսոն	Մերիլենդ	1 հուլիսի, 1843	4 մարտի, 1845
18		Ջոն Մեյսոն	Վիրջինիա	5 մարտի, 1845	16 հոկտեմբերի, 1846	Ջեյմս Նոքս Փոլկ
19		Նաթան Կլանֆորդ	Մեն	17 հոկտեմբերի, 1846	17 մարտի, 1848
20		Իսահակ Տուսի	Կոնեկտիկուտ	21 հունիսի, 1848	4 մարտի, 1849
21		Ռեվերդի Ջոնսոն	Մերիլենդ	8 մարտի, 1849	21 հուլիսի, 1850	Զաքարի Թեյլոր
22		Ջոն Կրիդենտեն	Կենտուկի	22 հուլիսի, 1850	4 մարտի, 1853	Միլլարդ Ֆիլմոր
23		Կալեբ Կուշինգ	Մասաչուսեթս	7 մարտի, 1853	4 մարտի, 1857	Ֆրանկլին Պիրս
24		Ջերմայա Բլեք	Փենսիլվանիա	6 մարտի, 1857	16 դեկտեմբերի, 1860	Ջեյմս Բյուկենեն
25		Էդվին Սթենթոն	Օհայո	20 դեկտեմբերի, 1860	4 մարտի, 1861
26		Էդվարդ Բայթս	Միսսուրի	5 մարտի, 1861	24 նոյեմբերի, 1864	Աբրահամ Լինքոլն
27		Ջեյմս Սպիդ	Կենտուկի	2 դեկտեմբերի, 1864	22 հուլիսի, 1866	Աբրահամ Լինքոլն, Էնդրյու Ջոնսոն
28		Հենրի Ստենբերի	Օհայո	23 հուլիսի, 1866	16 հուլիսի, 1868	Էնդրյու Ջոնսոն
29		Ուիլյամ Մաքսվել Էվարնս	Նյու Յորք	17 հուլիսի, 1868	4 մարտի, 1869
30		Էբինիզեր Հոր	Մասաչուսեթս	5 մարտի, 1869	22 նոյեմբերի, 1870	Ուլիսես Ս. Գրանթ
31		Ամոս Ակերման	Ջորջիա	23 նոյեմբերի, 1870	13 դեկտեմբերի, 1871
32		Ջորջ Հենրի Վիլյամ	Օրեգոն	14 դեկտեմբերի, 1871	25 ապրիլի, 1875
33		Էդվարդ Պերպոնտ	Նյու Յորք	26 ապրիլի, 1875	21 մայիսի, 1876
34		Ալֆոնսո Տաֆտ	Օհայո	22 մայիսի, 1876	4 մարտի, 1877
35		Չարլզ Դիվենս	Մասաչուսեթս	12 մարտի, 1877	4 մարտի, 1881	Ռութերֆորդ Բ. Հեյս
36		Վեն Մայկվեն	Փենսիլվանիա	5 մարտի, 1881	15 դեկտեմբերի, 1881	Չեսթեր Ա. Արթուր
37		Բենջամին Բրյուստեր	Փենսիլվանիա	16 դեկտեմբերի, 1881	4 մարտի, 1885	Չեսթեր Ա․ Արթուր
38		Հարլանդ Օգյուստես	Արկանզաս	6 մարտի, 1885	4 մարտի, 1889	Գրովեր Կլիվլանդ
39		Վիլյամ Միլլեր	Ինդիանա	7 մարտի, 1889	4 մարտի, 1893	Բենջամին Հարրիսոն
40		Ռիչարդ Օլնի	Մասաչուսեթս	6 մարտի, 1893	7 ապրիլի, 1895	Գրովեր Կլիվլանդ
41		Ջաջսոն Հարմոն	Օհայո	8 ապրիլի, 1895	4 մարտի, 1897
42		Ժոզեֆ Մակենա	Կալիֆորնիա	5 մարտի, 1897	25 հունվարի, 1898	Ուիլիամ Մաք-Քինլի
43		Ջոն Ուիլյամ Գրիգս	Նյու Ջերսի	25 հունվարի, 1898	29 մարտի, 1901
44		Ֆիլանդեր Չեյզ Նոկս	Փենսիլվանիա	5 ապրիլի, 1901	30 հունիսի, 1904	Ուիլիամ Մաք-Քինլի, Թեոդոր Ռուզվելտ
45		Ուիլյամ Հենրի Մուդի	Մասաչուսեթս	1 հուլիսի, 1904	17 դեկտեմբերի, 1906	Թեոդոր Ռուզվելտ
46		Չարլզ Ժոզեֆ Բոնապարտ	Մերիլենդ	17 դեկտեմբերի, 1906	4 մարտի, 1909
47		Ջորջ Վուդվարդ Վիկերշամ	Նյու Յորք	4 մարտի, 1909	4 մարտի, 1913	Ուիլյամ Տաֆտ
48		Ջեյմս Կլարկ ՄաքՌեյնոլդս	Նյու Յորք	5 մարտի, 1913	29 օգոստոսի, 1914	Վուդրո Վիլսոն
49		Թոմաս Ուաթ Գրեգորի	Տեխաս	29 օգոստոսի, 1914	4 մարտի, 1919
50		Ալեքսանդր Միտչել Պալմեր	Փենսիլվանիա	5 մարտի, 1919	4 մարտի, 1921
51		Հարրի Դոգերտի	Օհայո	4 մարտի, 1921	6 ապրիլի, 1924	Ուորեն Հարդինգ, Քալվին Քուլիջ
52		Հարլան Ֆիսկ Սթոուն	Նյու Յորք	7 ապրիլի, 1924	1 մարտի, 1925	Քալվին Քուլիջ
53		Ջոն Գարիբալդի Սարջենտ	Վերմոնտ	7 մարտի, 1925	4 մարտի, 1929
54		Ուիլյամ Միտչել	Մինեսոտա	4 մարտի, 1929	4 մարտի, 1933	Հերբերտ Հուվեր
55		Գոմեր Սթիլ Կամինգս	Կոնեկտիկուտ	4 մարտի, 1933	1 հունվարի, 1939	Ֆրանկլին Դ. Ռուզվելտ
56		Ֆրենկ Մերֆի	Միչիգան	2 հունվարի, 1939	18 հունվարի, 1940
57		Ռոբերտ Ջեքսոն	Նյու Յորք	18 հունվարի, 1940	25 օգոստոսի, 1941
58		Ֆրենսիս Բիդլ	Փենսիլվանիա	26 օգոստոսի, 1941	26 հունիսի, 1945	Ֆրանկլին Դ. Ռուզվելտ, Հարի Ս. Թրուման
59		Թոմաս Քլարկ	Տեխաս	27 հունիսի, 1945	26 հուլիսի, 1949	Հարի Ս. Թրուման
60		Ջեյմս ՄաքԳրատ	Ռոդ Այլենդ	27 հուլիսի, 1949	3 ապրիլի, 1952
61		Ջեյմս ՄաքԳրեների	Փենսիլվանիա	4 ապրիլի, 1952	20 հունվարի, 1953
62		Հերբերտ Բրաունել (կրտսեր)	Նյու Յորք	21 հունվարի, 1953	23 հոկտեմբերի, 1957	Դուայթ Էյզենհաուեր
63		Ուիլյամ Ռոջերս	Նյու Յորք	23 հոկտեմբերի, 1957	20 հունվարի, 1961
64		Ռոբերտ Քենեդի	Մասաչուսեթս, Նյու Յորք	20 հունվարի, 1961	3 սեպտեմբերի, 1964	Ջոն Ֆ. Քենեդի, Լինդոն Բ. Ջոնսոն
65		Նիկոլաս Կատցենբախ	Իլինոյս	4 սեպտեմբերի, 1964	28 հունվարի, 1965	Լինդոն Բ. Ջոնսոն
				28 հունվարի, 1965	28 նոյեմբերի, 1966
66		Ռեմսի Քլարկ	Տեխաս	28 նոյեմբերի, 1966	10 մարտի, 1967
				10 մարտի, 1967	20 հունվարի, 1969
67		Միտչել Ջոն Նյուտոն	Նյու Յորք	20 հունվարի, 1969	15 փետրվարի, 1972	Ռիչարդ Նիքսոն
68		Ռիչաչդ Կլեյնդենստ	Արիզոն	15 փետրվարի, 1972	25 մայիսի, 1973
69		Էլիոթ Ռիչարդսոն	Մասաչուսեթս	25 մայիսի, 1973	20 հոկտեմբերի, 1973
–		Ռոբերտ Բորկ	Փենսիլվանիա	20 հոկտեմբերի, 1973	4 հունվարի, 1974
70		Ուիլյամ Սաքսբի	Օհայո	4 հունվարի, 1974	14 հունվարի, 1975	Ռիչարդ Նիքսոն, Ջերալդ Ֆորդ
71		Էդվարդ Լևի	Իլինոյս	14 հունվարի, 1975	20 հունվարի, 1977	Ջերալդ Ֆորդ
–		Դիկ Տորնբուրգ	Փենսիլվանիա	20 հունվարի, 1977	26 հունվարի, 1977	Ջիմի Քարթեր
72		Գրիֆին Բել	Ջորջիա	26 հունվարի, 1977	16 օգոստոսի, 1979
73		Բենջամին Սիվիլետտի	Մերիլենդ	16 օգոստոսի, 1979	19 հունվարի, 1981
74		Ուիլյամ Սմիթ	Կալիֆոռնիա	23 հունվարի, 1981	25 փետրվարի, 1985	Ռոնալդ Ռեյգան
75		Էդվին Միզ	Կալիֆոռնիա	25 փետրվարի, 1985	12 օգոստոսի, 1988
76		Ռիչարդ Թորնբերգ	Փենսիլվանիա	12 օգոստոսի, 1988	15 օգոստոսի, 1991	Ռոնալդ Ռեյգան, Ջորջ Հ. Ու. Բուշ
77		Ուլյամ Բար	Նյու Յորք	16 օգոստոսի, 1991	26 նոյեմբերի, 1991	Ջորջ Հ. Ու. Բուշ
				26 նոյեմբերի, 1991	20 հունվարի, 1993
–		Սթյուարտ Մ. Գերսոն	Վաշինգտոն	20 հունվարի, 1993	12 մարտի, 1993	Բիլ Քլինթոն
78		Ջենեթ Ռինո	Ֆլորիդա	12 մարտի, 1993	20 հունվարի, 2001
–		Էրիկ Հոլդեր	Վաշինգտոն	20 հունվարի, 2001	2 փետրվարի, 2001	Ջորջ Ու. Բուշ
79		Ջոն Էկշվորդ	Միսսուրի	2 փետրվարի, 2001	2 փետրվարի, 2005
80		Ալբերտ Գոնսալես	Տեխաս	3 փետրվարի, 2005	17 սեպտեմբերի, 2007
–		Պոլ Կլեմենտ	Վաշինգտոն	17 սեպտեմբերի, 2007	18 սեպտեմբերի, 2007
–		Պիտեր Կեյզեր	Վաշինգտոն	18 սեպտեմբերի, 2007	9 նոյեմբերի, 2007
81		Մայքլ Մուկասեյ	Նյու Յորք	9 նոյեմբերի, 2007	20 հունվարի, 2009
–		Մարկ Ֆիլիպ	Իլինոյս	20 հունվարի, 2009	3 փետրվարի, 2009	Բարաք Օբամա
82		Էրիկ Հոլդեր	Վաշինգտոն	3 փետրվարի, 2009	27 ապրիլի, 2015
83		Լորետա Լինչ	Նյու Յորք	27 ապրիլի, 2015	20 հունվարի, 2017
–		Սալլի Յեյթս	Ջորջիա	20 հունվարի, 2017	30 հունվարի, 2017	Դոնալդ Թրամփ
–		Դանա Ջեյմս Բենտե	Վիրջինիա	30 հունվարի, 2017	9 փետրվարի, 2017
84		Ջեֆ Սեշնս	Ալաբամա	9 փետրվարի, 2017	7 նոյեմբերի, 2018
–		Մեթյու Ուիտակեր	Այովա	7 նոյեմբերի, 2018	14 փետրվարի, 2019
85		Ուիլյամ Բար	Նյու Յորք	14 փետրվարի, 2019

Արտաքին հղումներ

• Պաշտոնական կայք